در این مدت اخبار، رویدادها و تحولات جاری در سوریه بر اساس سیاست ها، نگاه ها و مذاق رسانه های ماهواره ای عربی – غربی و بر اساس نوع هدف مورد نظر آنها با تغییرات مورد نیاز و سوابق معنی دار تنظیم می شود و در اختیار مخاطبان قرار می گیرد.

در این ارتباط علاوه بر چنین تغییرات هدفمند كه برخی مواقع برای خود سوری های شاهد ماجرا نیز تعجب آور است، اختصاص بخش های زیادی از اخبار این شبكه ها به رویدادهای سوریه و بمباران خبری مخاطبان نیز از موارد قابل تامل در این ارتباط است.

بشر امروز در عصری زندگی می كند كه سلاح رسانه با استفاده از پیشرفت های خارق العاده علمی به خصوص در ارتباط با بخش ارتباطات هر روز جایگاه خود را بیش از گذشته گسترش داده و ابعاد جدیدی به خود می گیرد.

اكنون رسانه به عنوان یكی از قدرتمند ترین وسایل در كنار دیگر ابزارها و تسلیحات برای رسیدن به اهداف عاملان آن نقش آفرینی می كند و بی دلیل نیست كه برخی در این ارتباط بیشترین سرمایه گذاری را در ارتباط با رسانه انجام می دهند و برای رسیدن به اهداف خود به بهترین شكل در ابعاد سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی، اجتماعی و مشابه آن از رسانه با همه ابعاد پیچیده آن بهره بردای می كنند.

در چنین اوضاع و احوال رسانه ای، شرایط در سوریه برای مخاطبان داخل و خارج این كشور آنچنان رقم می خورد كه می توان گفت بسیار متفاوت از رویدادهای جاری است و درجه های این اختلاف نیز در برخی موارد بسیار بالا و چشمگیر است.

بروز چنین مشكلی در صحنه امروز سوریه و بسیاری از كشورهای مورد تهاجم رسانه های مغرض از زوایا و جنبه های مختلف قابل بررسی و ارزیابی است و اولین و محوری ترین موضوع در این خصوص وضعیت رسانه های كشور هدف است.

در این ارتباط باید گفت كه در یك نظر كلی رسانه های موجود در سوریه از نظر كمی و كیفی متاثر از شرایط و محیط سیاسی حاكم بر این كشور از سال های گذشته است و اكنون با توجه به تغییراتی كه در نوع نگاه ها به این رسانه ها به دنبال برخی اصلاحات در یك سال گذشته وجود دارد در حال تحول هستند و سال های آغازین تغییر خود را پشت سر می گذارند.

از زمان آغاز بحران در سوریه در اواخر اسفند ماه 1389 رسانه های این كشور مواضع منفعلانه ای در ارتباط با آن در پیش گرفته بودند و اكنون با توجه به اقدامات و تغییراتی كه در این كشور در بعد رسانه ای برای مقابله با تبلیغات و رسانه های مخالف صورت گرفته است ، مسوولان سوری به ضرورت خروج از این موضع و در پیش گرفتن موضع تهاجمی پی برده اند.

با ورود رسانه های سوریه به موضع تهاجمی، اتحادیه عرب به سردمداری دولت های عربستان و قطر سه هفته قبل در نشست وزیران خارجه این اتحادیه در دوحه تصمیم گرفت پخش شبكه های تلویزیونی سوریه از نیل سات و عرب سات را قطع و از برخی افشاگری ها مرتبط با اقدامات افراد مسلح در این كشور كه با حمایت برخی كشورهای عربی به ویژه قطر و عربستان انجام می شود، جلوگیری كند.

این تصمیم اتحادیه عرب علاوه بر این كه اقدام جدید سوریه یعنی اصلاحات رسانه ای و خروج این كشور از لاك دفاعی را نشان می دهد، همچنین حاكی از عدم تحمل چنین رسانه های ضعیف سوری در مقایسه با برخی غول های رسانه ای منطقه و بین المللی از سوی برخی طرفداران به اصطلاح آزادی بیان است كه در 15 ماه گذشته انواع خبرها را در ارتباط با تحولات سوریه به صورتی تحریف شده و یا با بزرگنمایی منتشر و اقدام به جوسازی علیه این كشور كرده اند.

در این ارتباط ذكر برخی مثال ها خالی از لطف نیست .

در جریان یكی از سفرهای هیات رسانه ای داخلی و خارجی در سوریه به شهر حماه در مركز این كشور كه تازه از كنترل افراد مسلح خارج شده بود، یكی از خبرنگاران غربی فقط از صحنه هایی مانند انباشت زباله ها در خیابان ها، سنگرهای افراد مسلح ، خرابی های شهر فیلمبرداری می كرد و این در حالی است كه در مقابل چنین صحنه هایی كارگران شهرداری مشغول جمع آوری زباله ها، بچه ها در برخی كوچه ها مشغول بازی و برخی از مردم همراه با وسایل زندگی خود در حال بازگشت به شهر بودند.

البته چنین تصاویری با سیاست های برخی رسانه سازگاری نداشت و آنان به دنبال انتشار اخباری دیگری از شهر حماه بودند و یا بهتر بگوییم ابعاد سیاه تحولات را بر خاكستری و یا سفید آن ترجیح می دادند.

البته این مطلب را نیز باید یادآور شد كه برخی از این رسانه ها كه امروز از اسم و رسمی برخوردار شده اند زمانی پا به عرصه وجود گذاشتند كه برخی مسایل مانند انتفاضه مردم فلسطین تازه آغاز شده بود و یا این كه نیروهای امریكایی افغانستان را اشغال كرده بودند و آنها با ارسال اخبار این تحولات بسرعت جایگاه خود را در بین افكار عمومی یافتند ولی پس از آن ضمن انحراف از مسیر اطلاع رسانی به ابزاری جهت رسیدن عده ای به اهداف سیاسی و پشت پرده تبدیل شدند و امروز می توان صحنه هایی از این امر را به وضوح در سوریه شاهد بود.

در این بین امری كه بیش از همه آزار دهنده است همراهی برخی از اصحاب رسانه با این رسانه های مغرض می باشد كه با وارونه نشان دادن برخی اخبار رویدادها تلاش دارند تا افكار عمومی را در جهت دیگری سوق دهند در حالی كه واقعیت غیر از این است .

برای مثال اواخر سال 1390 و در آستانه نشست شورای امنیت سازمان ملل افراد مسلح در اطراف شهر حمص با استفاده از سلاح های نیمه سنگین به برخی از روستاهای شیعه نشین در این منطقه حمله كردند و 300 نفر را زخمی و بیش از یكصد نفر را كشتند.

شماری از رسانه ها برای تاثیر گذاری بر روند تصمیم های این شورا در این ارتباط تلاش كردند تا این تراژدی را متوجه ارتش سوریه كنند غافل از این كه هیچگاه ارتش سوریه در آستانه چنین نشستی به چنین جنایتی آن هم علیه كسانی كه شمار زیادی از آنان حامی نظام هستند، اقدام نمی كند.

در این ارتباط حتی برخی شبكه ها كه تلاش كردند تا این جنایت را به نوعی به ارتش سوریه نسبت دهند از اعلام دقیق جزئیات موضوع مانند نام روستا و منطقه و ساكنان آن خودداری كردند تا مبادا مسایل و جزئیات موضوع آشكار شود.

در چنین شرایطی امری كه بسیار ضروری است لزوم حفظ هوشیاری و دقت در ارتباط با سیر حوادث و تحولات است تا از قرار گرفتن در برخی مسیرهای انحرافی با هدف كمك به برخی طرف ها كه به دنبال اهداف سیاسی خود در پس پرده جریان سازی های رسانه ای و تبلیغاتی هستند، به دور بود.

گزارش از: داود پورصحت

خاورم**1436**1431